โครงการจัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ สาขาอาชีพบริการยานยนต์
สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ (องค์การมหาชน)

โดย คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
(30 กันยายน 2556 – 30 กันยายน 2557)

ความเป็นมาของโครงการ

ด้วยตระหนักถึงปัญหาของกระบวนการผลิตและการพัฒนากำลังคนของประเทศ โดยที่ผ่านมาประเทศไทยใช้คุณวุฒิการศึกษาในระบบการเรียนการสอนในโรงเรียนและมหาวิทยาลัยวัดระดับความสามารถของบุคคลและประเมินการจ้างงานเป็นหลัก ซึ่งส่วนใหญ่พบปัญหาว่าบุคคลเหล่านี้ยังไม่มีสมรรถนะพร้อมที่จะปฏิบัติงานในหน้าที่ได้ทันที สาเหตุหลักมาจากหลักสูตรที่เรียนมาไม่สอดคล้องกับความต้องการของสถานประกอบการ การจัดการเรียนการสอนยังเน้นภาคทฤษฎีเป็นหลัก จึงทำให้สถานประกอบการต้องเสียทั้งเวลาและค่าใช้จ่ายในการจัดฝึกอบรมให้กับบุคลากรใหม่เหล่านี้เพื่อให้ทำงานในหน้าที่นั้น ๆ ได้

นอกจากนี้ จากการที่ประเทศไทยเข้าร่วมประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ในปี พ.ศ. ๒๕๕๘ เพื่อให้ประเทศสมาชิกในกลุ่มอาเซียนมีประโยชน์ทางเศรษฐกิจร่วมกัน เป็นตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน ส่งผลให้เกิดการเคลื่อนย้ายกำลังคนในวิชาชีพต่าง ๆ แรงงานไทยสามารถออกไปแสวงหาโอกาสในกลุ่มประเทศอาเซียนได้อย่างเสรี ซึ่งแรงงานเหล่านี้อาจต้องได้การรับรองด้านคุณวุฒิและความสามารถในระบบที่น่าเชื่อถือและเป็นยอมรับในระดับสากล แต่ระบบการวัดประเมินความสามารถของกำลังคนของประเทศไทยยังไม่มีกฏเกณฑ์ที่ชัดเจน ซึ่งอาจทำให้ผู้ประกอบอาชีพของไทยและแรงงานไทยเสียโอกาสได้

ด้วยเหตุนี้ การจัดทำระบบมาตรฐานอาชีพฐานสมรรถนะ หรือระบบคุณวุฒิวิชาชีพ เพื่อใช้เป็นเกณฑ์สำหรับวัดประเมินและให้การรับรองความสามารถของกำลังคน รวมทั้งสามารถใช้เทียบเคียงกับระบบคุณวุฒิแห่งชาติ พร้อมกับเชื่องโยงไปสู่ระบบคุณวุฒินานาชาติได้นั้น เป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วน โดยการพัฒนาและจัดทำมาตรฐานอาชีพนั้นต้องมาจากองค์กร สมาคมวิชาชีพ ที่เกิดจากการรวมตัวกันของผู้ประกอบอาชีพและผู้ประกอบการ เพราะเป็นทั้งผู้ใช้และผู้ปฏิบัติงาน ย่อมรู้ดีที่สุดว่าสมรรถนะของอาชีพตนเองที่จะนำมากำหนดเป็นมาตรฐานอาชีพ และนำไปใช้เป็นพัฒนากลุ่มอาชีพของตนนั้นควรเป็นอย่างไร กลุ่มอาชีพบริการยานยนต์เป็นสาขาอาชีพหนึ่งที่มีความสำคัญทั้งในประเทศและต่างประเทศ การจัดทำโครงการจัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพสาขาอาชีพบริการยานยนต์ โดยคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีกำหนดการจัดทำให้แล้วเสร็จภายในเดือนกันยายน พ.ศ. 2557

วัตถุประสงค์ของโครงการ

1. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้กลุ่มสาขาอาชีพบริการยานยนต์ จัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้ประกอบการ มีความเป็นสากลและเหมาะสมกับประเทศไทย เป็นที่ยอมรับทั้งภายในประเทศและระดับสากล โดยเฉพาะกลุ่มประเทศอาเซียน เพื่อรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในปี ๒๕๕๘
2. เพื่อสร้างเครือข่ายการจัดทำ พัฒนา และเผยแพร่ มาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ
3. เพื่อประชาสัมพันธ์ให้ระบบคุณวุฒิวิชาชีพและมาตรฐานอาชีพ เป็นที่รับรู้และยอมรับในทุกภาคส่วน

เป้าหมายของโครงการ

1. จัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพให้แล้วเสร็จภายในระยะ ๑๒ เดือน
2. จัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ จำนวน ๑๐ มาตรฐานอาชีพๆ ละไม่น้อยกว่า ๓ ระดับ ประกอบด้วย
   1. อาชีพช่างซ่อมตัวถังรถยนต์
   2. อาชีพช่างซ่อมสีรถยนต์
   3. อาชีพช่างซ่อมบำรุงรักษาทั่วไป
   4. อาชีพช่างซ่อมเครื่องยนต์และระบบไฟฟ้าเครื่องยนต์
   5. อาชีพช่างซ่อมระบบส่งกำลัง
   6. อาชีพช่างซ่อมระบบไฟฟ้ารถยนต์
   7. อาชีพช่างซ่อมระบบเครื่องล่างและบังคับเลี้ยว
   8. อาชีพช่างซ่อมระบบปรับอากาศรถยนต์
   9. อาชีพช่างติดตั้งระบบ NGV ในรถยนต์
   10. อาชีพช่างติดตั้งระบบ LPG ในรถยนต์
3. สร้างเครือข่ายที่เข้าร่วมการจัดทำ พัฒนา และเผยแพร่ มาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ
4. ประชาสัมพันธ์เปิดโครงการในช่วงเตรียมการและสรุปโครงการในช่วงเผยแพร่มาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพผ่านสื่อในช่องทางต่างๆ

ผลการจัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ สาขาวิชาชีพบริการยานยนต์

มาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ สาขาวิชาชีพบริการยานยนต์ที่ได้ดำเนินการจัดทำเสร็จแล้วในปีงบประมาณ 2557 มุ่งเน้นเฉพาะกลุ่มบุคลากรที่ปฏิบัติงานด้านอุตสาหกรรมยานยนต์ ประกอบด้วย การปฏิบัติงานด้านการซ่อมบำรุงรักษารถยนต์ ด้านการซ่อมตัวถังและสี ด้านการซ่อมเครื่องยนต์ ด้านการซ่อมไฟฟ้ารถยนต์ ด้านการซ่อมช่วงล่าง บังคับเลี้ยว และระบบส่งกำลัง และด้านการติดตั้งแก๊สในรถยนต์

คุณวุฒิวิชาชีพที่ครอบคลุม ได้แก่

1. อาชีพผู้บริการล้างรถและขัดสี ชั้น 1
2. อาชีพช่างซ่อมบำรุงรักษาทั่วไป ชั้น 2
3. อาชีพผู้บริการยางรถยนต์ ชั้น 2
4. อาชีพช่างซ่อมตัวถังรถยนต์ ชั้น 1 ชั้น 2 ชั้น 3 ชั้น 4
5. อาชีพช่างซ่อมสีรถยนต์ ชั้น 1 ชั้น 2 ชั้น 3 ชั้น 4
6. อาชีพช่างซ่อมเครื่องยนต์ ชั้น 2 ชั้น 3
7. อาชีพช่างซ่อมระบบไฟฟ้าเครื่องยนต์ ชั้น 2 ชั้น 3
8. อาชีพช่างซ่อมระบบไฟฟ้ารถยนต์ ชั้น 2 ชั้น 3
9. อาชีพช่างซ่อมระบบปรับอากาศรถยนต์ ชั้น 2 ชั้น 3
10. อาชีพช่างซ่อมระบบเครื่องล่าง ชั้น 2 ชั้น 3
11. อาชีพช่างซ่อมระบบส่งกำลัง ชั้น 2 ชั้น 3
12. อาชีพช่างติดตั้งส่วนควบและอุปกรณ์ของ รถยนต์ที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็น เชื้อเพลิง ชั้น 2 ชั้น 3
13. อาชีพช่างติดตั้งส่วนควบและอุปกรณ์ของรถยนต์ที่ใช้ก๊าซธรรมชาติอัดเป็นเชื้อเพลิง ชั้น 2 ชั้น 3

การจัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพสาขาอาชีพบริการยานยนต์ ทั้ง 13 อาชีพนี้ ได้ดำเนินการเสร็จแล้วพร้อมเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินสมรรถนะทุกระดับอาชีพ รวมถึงการพัฒนาคู่มือการประเมินด้วย